- Afgelopen najaar opende in Las Vegas de Sphere, een gigantische concertzaal die ook dienstdoet als bioscoop. De Sphere staat bekend om zijn ‘supermoderne’ video- en lichtvertoningen.
- Hoe ziet de Sphere er van binnen uit? Business Insider Nederland nam een kijkje.
- De bijzondere filmervaring was overrompelend: je kunt niet wegkijken.
- Lees ook: Van pratende avatars tot vliegende auto’s: dit zijn de belangrijkste trends op techbeurs CES
De Ierse rockband U2 had eind september de primeur: optreden in koepelvormige concertzaal de Sphere in Las Vegas, bekend om zijn immense video- en lichtshow. Media omschrijven de Sphere als “ongelooflijk”, “spectaculair” en “supermodern”.
Zit daar wat in? Business Insider Nederland nam de proef op de som. Tijdens het bezoek aan de techbeurs Consumer Electronics Show (CES) in januari, waagden we we ook een uitstapje naar nabijgelegen Sphere.
Het is de bedoeling dat muziekgroepen de 112 meter hoge en 157 meter brede entertainmentlocatie afhuren voor langere perioden van bijvoorbeeld een maand.
Op het moment dat Business Insider aanklopt, is er echter geen concert te vinden in de Sphere. Wel draait er een speciaal voor de Sphere geproduceerde film, Postcard from Earth, waarover zo dadelijk meer.
Het is meteen de duurste film die we ooit hebben gezien. We tellen liefst 100 dollar voor neer voor een ticket – en dan hebben we nog een relatief goedkoop kaartje weten te scoren.
Zie hieronder een video die Business Insider maakte van de Sphere. Tekst gaat door onder de video:
Sphere kostte ruim $2 miljard
Maar goed, de Sphere heeft dan ook ruim 2 miljard dollar gekost, ongeveer een miljard meer dan waar de maker – Sphere Entertainment Company - vanuit was gegaan. Dat het bedrijf deze kostenoverschrijding van bijna Noordzuidlijn-achtige proporties terug wil verdienen, lijkt begrijpelijk.
Dat het wat gekost heeft, zie je wel terug aan het gebouw. De Sphere oogst hoogst innovatief, alleen al vanaf de buitenkant. De makers hebben liefst 1,2 miljoen LED-lichtjes aan de constructie bevestigd, die de volledige 54.000 vierkante meter van de bol voorzien van continu veranderende lichtkunst – 24 uur per dag.
Dit was overigens ook de belangrijkste reden dat de stad Londen afzag van de bouw van een Sphere. Een continue lichtshow zou voor omwonenden iets te veel van het goede zijn, vond burgemeester Sadiq Khan.
In een door grote videoschermen gedomineerde, jong moderne stad als Las Vegas past de gigantische lichtkoepel echter prima.
Sphere schiet van kleur naar kleur
Je kunt de buitenkant van de Sphere volledig gratis bezichtigen, of je daar nu op zit te wachten, of niet. Aan de andere kant kunnen alleen de happy few kunnen naar binnen. Een bezoekje kost immers nogal wat.
We staan wel een half uur te turen naar de lichtshow aan de buitenzijde van de Sphere. Het ene kleurige, licht-psychedelische patroon volgt op de andere. Jammer is wel dat de Sphere af en toe ook reclames uitzendt van grote bedrijven, zoals Google en Sony. Het grote lichtjeskunstwerk verandert dan even in de zoveelste ordinaire megareclamezuil van Las Vegas.
Het aanschouwen van de lichtkunst van de Sphere werkt zoals bij een pointillistisch schilderij: om het geheel te overzien, moet je enige afstand bewaren. Wie pal voor de Sphere gaat staan, mist het grotere geheel. Wel zie je dan hoe de verlichting is opgebouwd. Iedere LED-constructie bestaat uit 48 kleine minilichtjes, ook wel diodes. Al deze constructies staan op 20 centimeter afstand van elkaar.
Binnenin de Sphere is het net Nemo
Eenmaal binnen, moeten we ons eerst een uur vermaken in de lobby, voor we de film te zien krijgen. Geen straf, in de lobby is het alsof je je in een soort Nemo begeeft; de complete wachtzaal staat in het teken van nieuwe techniek.
Zo staan er liefst vijf door AI aangestuurde, menselijke robots in de Sphere, waarvan het merendeel met bezoekers kan praten. De robots zijn van het bedrijf Engineered Arts, dat er twee jaar geleden al op CES al de show mee stal.
Ook kun je een avatar - een virtueel poppetje - van jezelf laten maken in een 3D-scanner, die je vervolgens in een video krijgt te zien. We probeerden het uit en werden door de Sphere getrakteerd op een avatar met een nogal blokkerig gezicht (bepaal zelf). Ruimte voor verbetering dus, maar zo'n 3D-scanner an sich misstaat allerminst; de rij ervoor is dan ook lang.
Videoscherm van 15.000 vierkante meter
Dan begeven we ons richting de hoofdzaal. Daar zijn stoeltjes opgesteld voor ruim 18.000 bezoekers, al is bij ons bezoek slechts de helft bezet - misschien toch die ticketprijs verlagen?
Je kijkt uit op een videoscherm van 15.000 vierkante meter, dat je zowel links, rechts als boven je ziet. Het scherm heeft een beeldresolutie van 16K, waarmee het een van de hoogste resolutieschermen ter wereld is.
Dat de makers van de Sphere zich door virtual reality moeten hebben laten inspireren, wordt duidelijk als de film start. Net als wanneer je een VR-bril opzet, krijg je het gevoel ondergedompeld te worden in een andere wereld – ook wel: immersie. Waar je ook kijkt, je ziet de filmbeelden, die zich uitstrekken tot ver achter je. Ontsnappen aan het beeld is onmogelijk.
167.000 luidsprekers zorgen ervoor dat het geluid zo dicht mogelijk naar je toe wordt getransporteerd. Blaasmachines en door een computer gegenereerde trillingen onder de stoelen doet de rest.
Als tijdens de film een - gefilmde - spin op het doek in de richting van de toeschouwers springt, is het alsof er een aardbeving uitbreekt. Bezoekers schreeuwen het uit, gevolgd door een collectieve lachsalvo. Het doet denken aan de vertoning van een film van een rijdende trein uit 1896. Het gerucht - zij het nooit aangetoond - gaat dat bezoekers indertijd opzij sprongen, uit angst voor de trein op het scherm.
'Klimaat' opmerkelijk filmthema
De film Postcard from Earth gaat niet over treinen, maar wel over het klimaat. In de 60 minuten durende natuurfilm waarschuwt regisseur Darren Aronofsky dat de mensheid de planeet om zeep aan het helpen is. Onze continue expansiedrift zou ertoe leiden dat we onze planeet met rasse schreden onleefbaar maken.
De film bestaat uit allerhande natuurfragmenten, zoals een grote schol voorbij zwemmende vissen, afgewisseld met beelden van menselijke expansie: drukke steden, milieuvervuiling en ga maar door. De boodschap van Aronofsky: we moeten als mensheid pas op de plaats maken, willen we onze planeet redden.
Met het verhaal zelf is weinig mis, wel is het nogal opmerkelijk dat uitgerekend deze film gedraaid wordt in een koepel met 1,2 miljoen LED-lichtjes die 24 uur per dag stroom vreten. Of de organisatie dat zelf ook niet een wat gekke keuze vindt? De Sphere wil geen persvragen hierover beantwoorden van Business Insider.
Jaarlijks stroomverbruik: 95.779 megawattuur
Hoeveel stroom vreet de Sphere eigenlijk? Van de organisatie zelf krijgen we het niet te horen. We moeten het doen met een onderzoek van marktonderzoeker S&P Global in 2019, dat indertijd uitging van 95.779 megawattuur aan stroom per jaar. Ook op de vraag van Business Insider hoeveel van de opgewekte energie in de Sphere uit hernieuwbare bronnen komt, wil de organisatie niet ingaan.
Wel verwijst het bedrijf naar een deal voor 25 jaar die het bedrijf in augustus stelt te hebben gesloten met een lokale energieleverancier, die 70 procent van de energie voor de Sphere uit hernieuwbare bronnen kan leveren. De deal moest indertijd nog wel goedgekeurd worden door de lokale autoriteiten.
Toch, al zou 100 procent van de gebruikte energie hernieuwbaar zijn, dan nog blijft de Sphere geen cadeautje voor het klimaat. Alle door zon- en wind opgewekte energie die de Sphere opslokt, had de staat Nevada ook kunnen inzetten voor het verduurzamen van huishoudens. En dat is broodnodig, gezien de grootse klimaatopgave waar nota bene regisseur Aronofsky ons op wijst.
Blijven we als mensheid het ene na het andere energie slurpende project bouwen, dan valt daar natuurlijk weinig tegen in te verduurzamen. Het ironische is dat de film Postcard from Earth precies over dít gevecht tegen de bierkaai gaat: we willen alleen maar meer, meer, meer en, zo zegt een verteller in de film, "negeren" we "iedere waarschuwing".
De filmkeuze is dan ook eigenlijk jammer, want technisch gezien overtuigt de Sphere volledig. Door er dan weer een klimaatverhaal aan te koppelen, geef je zo'n podium een toch wat hypocriet sausje - we kunnen er helaas geen beter woord voor vinden.
We moeten zuinig omgaan met de aarde, geven de makers van een ongekend veel stroom vretende entertainmenthal je als boodschap mee naar huis. Waarvan akte.
